سایت رسمی حفظ و نشر آثار علامه حضرت آیت الله حاج محمد هادی معرفت (قدس سره)

تمهید القواعد

این كتاب در یك مقدمه عمومی و بیست مقدمهٔ اصولی و 43 مسألهٔ فقهی و 17 فرع از فروع قضاء عبادات فوت شده از طرف میت، تنظیم شده است. 

این كتاب بحث فقهی عمیق و استدلالی از مسألهٔ قضای عبادات فوت شده در دو جنبهٔ اصولی و فقهی است كه مؤلف محقق در آن، میان تعابیر آسان و روان و قوت استدلال جمع و مطالب را همراه با اختصار و ایجاز بیان داشته‌اند. 

استاد معرفت در مقدمه كتاب كه آن را به حضرت آیت اللّه العظمی خویی‌«قدس» اهدا كرده‌اند، ضمن اشاره به آن‌كه ابعادی از مسألهٔ نمازهای فوت شده، نیازمند بازبینی و مطالعه و دقت دارد، بر ارزش نقد علمی و محققانه آرای فقهای بزرگ تأكید می‌ورزند. 

معظم‌له ضمن بیست مقدمه مباحث اصولی مربوط به این موضوع را تنظیم كرده‌اند: ایشان اصل اولیه را عدم نیاز عبادات فوت شده به قضا دانسته‌اند و قضا را نیازمند امر جدید شارع مقدس می‌دانند؛ و معتقد به فعلیت تكلیف بر شخص خواب، سهو كننده و غافل می‌باشند. وی كفّار را در احكام انتظامی و وضعی مكلف به فروع می‌دانند، اما در معاملات معتقد به اختیار آنها در عمل بر طبق آیین خود یا آیین اسلام هستند و در عبادات نظر به عدم تكلیف آنها دارد. 

ایشان مخالفان در مذهب را مكلف به فروع قلمداد می‌كند، البته این گروه در عمل بر طبق مذهبشان رخصت دارند، بنابراین بعد از «استبصار» نیازی به اعاده و قضای آنها ندارند. 

حضرت استاد، عبادات كودك را مشروع دانسته ضمن مناقشه در ادلّهٔ مخالفان، موضوع تكلیف را «اشخاص بالغ» اعم از بالغ و غیر بالغ قلمداد كرده‌اند. 

این محقق اصولی ضمن تقسیم ارتداد، به ارتداد از كل اسلام و انكار دین و ارتدادی كه لازمهٔ داشتن یك عقیده فاسد است، احكام وارده در مورد وجوب قتل، جدایی همسر، تقسیم اموال و… را فقط مخصوص به نوع اول می‌دانند. 

ایشان در مقدمهٔ دیگر،به عدم ترتیب بین قضای عبادات فوت شده حكم می‌كنند و تنها به ضرورت ترتیب میان مترتبین در یك روز یعنی ظهر و عصر یا مغرب و عشاء نظر می‌دهند. 

در نهایت استاد با طرح مسألهٔ امكان جواز انجام مستحبات با وجود قضای واجبات، پرداخته و نظر به جواز این عمل بر اساس اصل و برخی روایات می‌ دهند. به دنبال این مقدمات، معظم‌له به بیان 43 فرع فقهی در مورد قضای مطلق عبادات فوت شده و 17 فرع فقهی در مورد قضای از طرف میت پرداخته و با ذكر مستندات به بیان دیدگاه فقهی خود بر اساس روش استدلالی و اجتهادی می‌پردازند.

توضیحات

زیر مجموعه: معرفی کتاب ها

دسته: تمهید القواعد

بازدید: 3856